Ordførar Andreas Bjorland delte ut Hå kommune sin kulturvernpris 2023 ved nyttårsmottakinga 1. nyttårsdag.  Prisen gjekk til Judith og Sigmund Bjelland for arbeidet deira med restaurering av Skandsahuset i Sirevåg. 

Hå kommune sin kulturvernpris blir delt ut annakvart år. Prisen skal gå til einskildpersonar, lag, verksemder eller andre som har gjort ein særs verdfull innsats for kulturvern og bygningsvern i kommunen. 

Juryen har bestått av Anders Braut Ueland, Andreas Bjorland og Njål Sikveland. 

Her er grunngjevinga frå juryen:

Skandsahuset er ein unik villa i jugendstil frå 1917 i Sirevåg. Det er arkitekt Michael Gustav Slettebø som har teikna bustaden som blei bygd av Laurits Georg Skandsen og kona Wilhelmine Skandsen. Skandsen etablerte tønnefabrikk til sildesalting i Sirevåg og i tillegg dreiv han med transport av varer, myse og mjølk for bøndene i området.

Jugendstil

Skandsahuset har mange flotte tidsriktige detaljar. Jugendstilen var inspirert av organiske former frå naturen og desse bygningane har ofte ei mjuk takform som gjev uttrykk av å pakke seg tett rundt huset. Eigedomen og huset er plassert slik at det har nydeleg utsikt over hamna i Sirevåg og sjøen. Huset er i halvanna etasje med klar hovudform og symmetrisk hovudfasade. 

Sidan 2015 har Sigmund og Judith Bjelland kontinuerleg restaurert og vedlikehalde huset med stor omsorg for detaljar og kvalitet. Eigarane har fylgt dei originale arkitektteikningane i alt dei har gjort. Eit godt døme er terrassen, som var teikna av arkitekten, men ikkje bygd då huset blei oppført. Den er no ferdigstilt med fine utskjeringar av organiske jugendstilformer som pyntar rekkverket.

Stormskader

Ekstremvêret me no oftare er vitne til utgjer ei auka belasting for alle kulturmiljø i Hå kommune. Skandsahuset fekk store stormskader på taket hausten 2021. Grunna undersøkingar etter stormen oppdaga ein at det var rote treverk og takpanner som var ustabile på grunn av alder. I 2023 renoverte eigaren heile taket og det framstår som nytt med dei originale Laumans taksteinane som framleis blir produsert i Bracht i Tyskland. 

Levande fortelling

Sigmund og Judith Bjelland er veldig engasjert i historia til huset som representerer ei viktig del av utviklinga til Sirevåg. Eigarane har samla gamle fotografi som er hengt opp på veggene. Ein samtale med paret er ei flott oppleving og eit godt døme på eit immaterielt kulturminne; dei formidlar ei levande fortelling om Sirevåg og lokal bygningshistorie. 

Juryen roser ei restaurering som syner engasjement frå eigarane og høg kvalitet frå handverkarane. Dei har klart å ta vare på denne Jugendstilvillaen sin karakter og sjarm. Det store huset treng regelmessig vedlikehald, og dette er utført med omtanke og auge for detaljar. I tillegg er huset eit viktig historisk minne om Sirevåg si utvikling, som Sigmund og Judith heidrar med ein aktiv interesse for lokalhistorie.

Det er med glede at juryen tildeler Sigmund og Judith Bjelland Hå kommune sin kulturvernpris for 2023