Hå kommune tek i bruk nytt rammeverk, og blir vertskommune for forskingsprosjekt

Hå kommune har innført rammeverket Makt–trussel–meining (MTMR) i psykisk helse- og rustenesta. Målet er å forstå menneske ut frå kva dei har opplevd, ikkje ut frå diagnosar.

– Det handlar om å spørja kva har skjedd med deg? i staden for kva er gale med deg?, seier Janet Johansen ved Mestringseininga.

Dei fire hovudspørsmåla i MTMR er:

  1. Kva har skjedd med deg? (Makt)
  2. Korleis har det påverka deg? (Trussel)
  3. Korleis har du forstått det som har skjedd? (Meining)
  4. Kva har du gjort for å kome deg gjennom det? (Trusselrespons)

Fokus på sosiale forhold og ressursar

Rammeverket har ført til endringar i kartlegginga, med større vekt på økonomi, gjeld og andre livsbetingelsar. Kommunen samarbeider med gjeldsrådgivarar og frivillige organisasjonar for å styrka folks sosiale kapital.

– Før såg me mest på kva me kunne gjera for den enkelte. Nå ser me på kva ressursar personen sjølv har – som nettverk, bustad og økonomi, seier Johansen.

Vertskommune for forsking og nytt kurstilbod

Hå kommune skal også vera vertskap for eit forskingsprosjekt i samarbeid med NTNU Samfunnsforskning AS. Prosjektet utviklar eit lågterskel sjølvstyrkingskurs basert på MTMR for personar med psykiske helseutfordringar og/eller rusproblem. Det er støtta av Stiftinga DAM gjennom Rådet for psykisk helse. Kurset blir ein pilot med samlingar på 3–4 timar, ein gong i veka over fem veker, og skal testast i Hå i februar og mars.
– Me skal undersøka om kurset kan vera til nytte for deltakarane, og korleis rammeverket blir opplevd, seier forskar Julia Hagen.

Vil endra språk og haldningar

Hege Iren Vigre, konstituert leiar for psykisk helse og rus, understrekar at MTMR gir ei ny forståing:
– Me møter folk med erfaringar og utfordringar, ikkje som «pasientar med psykiske lidingar». Reaksjonar på vanskelege livsbetingelsar er naturlege responsar, ikkje symptom.

 

Meir om MTMR

MTMR har fokus på livserfaringar, og legg sosiale og strukturelle forhold til grunn for psykiske vanskar.
Noko av tankegodset bak MTMR er at psykisk uhelse ofte spring ut frå ujamne maktforhold i livet – altså at psykisk uhelse er reaksjonar på ujamne maktforhold. Med det plasserer rammeverket ansvaret òg på samfunnet og dei sosiale omgjevnadene, framfor bare på den enkelte.
Rammeverket gir med det ein alternativ måte å forstå psykisk uhelse på. Mange, både kommunar og sjukehus, anerkjenner på fleire vis denne forståinga, samstundes som ein ser behov for å kunne setja diagnosar.

Kjelde: Napha.no

To kvinner.foto - Klikk for stort bileteJanet Johansen og Hege Iren Vigre
Sist endra 12.12.2025 12.24